Geschiedenis schrijven en geschiedenis onderwijzen komt volgens Marc Bloch (een erg belangrijke Franse historicus) neer op het bladeren door bronnen van verschillende ouderdom en op je best doen om het ware van het valse te onderscheiden.
Deze historische methode krijgen de leerlingen mee van bij hun eerste lesjes geschiedenis. Wie is de maker van de bron? Wat is de boodschap van de bron? Waarom schreef, tekende, beitelde… de maker deze boodschap? Is de bron wel origineel? Al deze en veel meer vragen moeten onze leerlingen leren beantwoorden. Vragen stellen en proberen vals van waar te onderscheiden deden ze dus al lang, maar echt bladeren door bronnen van enige ouderdom deden ze nog niet.
Als ultieme oefening mochten de leerlingen uit het zesde jaar op donderdag 06 februari werken met echte bronnen uit het Rijksarchief Gent. Geen kopietjes in een leerwerkboek, geen foto’s op een presentatie of teksten uit een boek, maar het echte stoffige papier dat zwarte vegen op je vingers achterlaat wanneer je het grondig leest.
Na een korte inleiding door meneer Drossens, afdelingshoofd van het Rijksarchief Gent, begon het echte werk. De leerlingen werden in kleine groepen verdeeld en ze werkten elk rond een assisenzaak uit 1930. Ieder groepje moest zijn speurneus opzetten en alle delen van de puzzel samen brengen om de volledige moord te reconstrueren. Waarom viel man A man B aan met een treinbils in Dok Noord? Waarom belandde vrouw X in de Leie bij Drongen na een woordenwisseling met meneer Y? Waarom probeerde man Z zijn hele familie te vergiftigen tijdens de zondagse lunch?
Er werd gezwoegd om de taal (‘de goede oude Vlaemsche taal’) en de handschriften van de veldwachters, griffiers en onderzoeksrechters te ontcijferen. Eerst werden er meer vragen gesteld dan dat er antwoorden werden gevonden. Maar zodra de leerlingen de ‘schwung’ te pakken hadden, was er geen houden aan. Al snel werden complotten ontdekt en driehoeksrelaties achterhaald. Elk groepje velde een vonnis en mocht in het grote boek met uitspraken nagaan wat de volksjury zovele jaren geleden besliste.
Dankzij de enthousiaste begeleiders en de goede omkadering door het Rijksarchief Gent werd deze oefening een echt succes. Het plan om te minderen in uren geschiedenis is wellicht niet nodig als je het enthousiasme van de leerlingen bekijkt.
Met dank aan mevrouw Everaert voor tekst en beeld, en de mensen van het Rijksarchief voor de ontvangst. U kan alle foto’s hier bekijken.
Prachtig. En dan maar uren geschiedenis verminderen.